Ramazan AYDEMİR

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre, gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir vergisine tabi gelir unsurları; ticarî kazanç, ziraî kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan oluşmaktadır.
Anılan Kanun’un mükerrer 20/B maddesine göre, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.
Vergilendirme sistemi, temelde mükelleflerin farklı kaynaklardan elde ettikleri vergiye tabi kazanç ve iratları bir araya getirmek suretiyle vergi dairesine bildirmesine dayanmaktadır. Mezkûr Kanun’un 83’üncü maddesine göre aksine hüküm olmadıkça gelir vergisi, mükellefin beyanı üzerine tarh olunur. Temel kural bu olmakla birlikte gelirin toplanması ve toplama yapılmayan hallere ilişkin hükümler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 85’inci ve 86’ncı maddelerinde düzenlenmiştir.
Bu yazımızda 2024 yılı takvim yılında internet ortamında elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik örnekler ve açıklamalarına yer verilecektir.
SOSYAL İÇERİK KAZANCINA YÖNELİK GENEL AÇIKLAMALAR
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20/B maddesince; “internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.” Bu kapsamda;
- İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticisi gerçek kişilerin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 1/1/2024 tarihinden,
- İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden kazanç sağlayan gerçek kişilerin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 1/1/2024 tarihinden itibaren istisna kapsamındadır.
Söz konusu istisna uygulamasında mükelleflerin tam veya dar mükellef olmalarının bir önemi bulunmamaktadır.
318 ve 325 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde sosyal içerik üreticisi, internet ve benzeri elektronik ortam ile hizmet sunucusu kavramları aşağıdaki gibi ifade edilmiştir.
İnternet ve benzeri elektronik ortam: Haberleşme ile kişisel veya kurumsal bilgisayar sistemleri dışında kalan ve kamuya açık olan internet üzerinde oluşturulan ortamlar ile bu ortamlara benzer; verilerin sayısallaştırılarak depolanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesinin sağlandığı ortamı,
Hizmet sunucusu: İnternet ve benzeri elektronik ortamlarda bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetleri sunan gerçek kişileri,
Sosyal içerik üreticisi: Sosyal ağ sağlayıcıları aracılığıyla; herhangi bir konuya ilişkin paylaşımlar yapmak suretiyle tanıtım ve tavsiyede bulunarak bir ürün ya da hizmetin satın alınması için diğer kullanıcıları etkilemek suretiyle gelir elde edenler ile paylaşımlarının izlenmesi sayesinde reklam gelirlerinden pay alan başta olmak üzere içerik üreticiliği faaliyeti sonucu her türlü gelir elde eden gerçek kişiyi ifade etmektedir.
Tebliğe göre, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden elde edilen; reklam gelirleri, sponsorluk gelirleri, bağışlar, hediyeler, bahşişler, ücretli abonelik gelirleri gibi gelirler istisna kapsamında dikkate alınacaktır. Yine bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden elde edilen gelirler de istisna kapsamında dikkate alınacaktır
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır.
Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve belirlenen esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. Bu tutar üzerinden 94’üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmayacaktır.
Bu faaliyetten sağlanan kazançları toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar ile faaliyete ilişkin tüm gelirlerini belirtilen şartlara göre tahsil etmeyenler bu istisnadan faydalanmayacaklardır. Bu durumda olanların, 94’üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.
Mükelleflerin internet ortamındaki işi dışında başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması istisnadan faydalanmalarına engel değildir.
KAZANCIN TESPİTİNDE HASILATTAN İNDİRİLECEK GİDERLER
İstisna şartlarının ihlali nedeniyle yıllık beyanname verilmesi durumunda, 193 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde sayılan giderler ile 89’uncu maddesinde yer alan indirimler beyannamede beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca aksine hüküm olmadıkça, bu Kanun’a göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.
Hasılat, mükellefin faaliyetlerinden elde ettiği toplam brüt gelir olarak tanımlanır ve herhangi bir gider düşülmeksizin hesaplanır. Bu tutar, banka tarafından yapılacak tevkifat matrahını oluşturur. Kazanç ise hasılat üzerinden, 193 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde sayılan giderlerin düşülmesi sonucunda elde edilen net gelirdir.
Yıllık gelir ile vergi matrahı birbirinden ayrı kavramlardır, yıllık gelir her zaman vergi matrahını oluşturmaz, vergi matrahı üzerinden vergi hesaplanan tutardır ve bu tutar mükellef tarafından bir beyanname ile vergi dairesine beyan edilir ve beyan edilen tutar üzerinden vergi salınır. Ancak beyan edilen gelirden tarhiyat yapılmadan önce GVK’nin 89’uncu maddesinde yazılı unsurlar indirim konusu yapılır ve kalan tutar üzerinden vergi salınır. Ayrıca istisna kazançlar da bu tarhiyat yapılacak matraha dâhil edilmez.
GELİR VERGİSİ BEYANINA YÖNELİK AÇIKLAMALAR