Kadir AYDIN

1.GİRİŞ

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesine göre sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler ve iş ortaklıklarının elde etmiş oldukları kazançlar kurumlar vergisine tabidir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6’ncı maddesine göre; kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır. Aynı kanunun 32’nci maddesine göre kurumlar vergisi kurum kazancı üzerinden % 20 oranında hesaplanmaktadır.

6824 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 4’üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun yeniden düzenlenen mülga mükerrer 121’ inci maddesi ile vergiye uyumlu yani vergilerini tam ve zamanında ödeyen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine beyannameleri üzerinden hesaplanan vergileri %5 oranında uygulanacak indirim ile ödeme imkânı sağlanmıştır.7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 18’inci maddesi ile birlikte Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’ inci maddesinde 01.01.2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 07.12.2019 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikler yapılmıştır.

Daha sonra 14.10.2021 tarih ve 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’inci maddesinde yer alan “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” uygulaması hakkında yine bazı değişiklikler yapılmıştır. 7338 sayılı Kanun’la yapılan bu değişiklik, 01.01.2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerine uygulanmak üzere 26.10.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yapılan değişiklikle birlikte vergiye uyumlu mükelleflerin vermiş oldukları beyannameleri üzerinden hesaplanan vergilere uygulanacak %5 oranındaki indirimden yararlanabilmeleri için gereken şartlar yumuşatılmıştır.

Bu çalışmamızda, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2021 yılında elde edilmiş olan ve 2022 yılında beyan edilecek olan kurum kazançları üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisine uygulanacak olan %5 oranındaki vergi indirimi uygulamasına ve bu indirimin uygulanabilme esaslarına yer verilecektir.

2. VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANACAK MÜKELLEFLER

Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’ inci maddesinde hangi mükelleflerin beyannameleri üzerinden hesaplanan vergileri % 5 oranında indirimli olarak ödeyebilecekleri hüküm altına alınmıştır. Belirtilen kanunun maddesine göre gerekli şartları taşıyan;

Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,

Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri, vermiş oldukları beyannameler üzerinden hesaplanan vergileri gereken şartları yerine getirmeleri halinde % 5 oranında indirimli olarak ödeyebileceklerdir.

Mevcut bu yasal düzenlemelere göre kurumlar vergisi mükellefi bir kurumun beyannamesi üzerinden hesaplanan vergileri % 5 oranında indirimli olarak ödeyebilmesi için finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet göstermemesi ve sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları haricinde bir kurum olması ayrıca kanunen aranan diğer şartları da taşıması gerekmektedir.

3. VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANABİLMENİN ŞARTLARI

Kurumlar vergisi mükelleflerinin %5 oranındaki vergi indiriminden yararlanabilmeleri için gereken şartlar aşağıdaki gibidir:

Ö İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) olması gerekmektedir.

ÖVergi indirimin hesaplanacağı kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarih itibarıyla, bu beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde “ödenmiş olması gerekmektedir.

Ö İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmamaması (Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, birinci fıkradaki indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.) gerekmektedir.

Ö Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları ile feri alacaklar dahil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcun bulunmaması gerekmektedir.

Ö Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan kaçakçılık fiillerinin işlenmemiş olması gerekmektedir.

4. VERGİ İNDİRİMİNİN UYGULANMASI