Ahmet ESEN

DEFTER TUTMA HADLERİ

Kanuni defterler her yıl için tutulur ve her yıl genelde bir hesap dönemini ifade eder. Diğer bir ifade ile defterler her hesap dönemi esas alınarak tutulur.

Hangi defterlerin tutulacağı tacirin 31.12. itibariyle yıllık cirosu esas alınarak belirlenir.

Defter tutulmasına ilişkin yıllık cirolar Maliye Bakanlığı tarafından tayin ve tespit edilir ve bir Vergi Usul Genel Tebliği ile ilan edilir.

Örneğin 2018 yılı için öngörülen defter tutma hadleri  490 seri no.lu Vergi Usul Genel Tebliği ile ilan edilmiştir.Bu tebliğin Resmi Gazete’de yayım tarihi 29.12.2017’dir. Bu tarihe göre yılın bitmesine dört gün gibi kısa bir süre kalmıştır ve bir çok tacir defterlerini daha önce tasdik ettirmek istemektedir.

Bu bakımdan biz VUK Mükerrer Md. 414’de yazılı hükmü esas alarak, mükelleflere yardımcı olmak için, bir önceki yılın hadlerine göre hesaplama yapıyoruz.

Adı geçen maddede VUK’da yer alan maktu hadlerin, bir önceki yıla ilişkin olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artırılması öngörülmektedir.

2019 yılı için öngörülecek hadlerin 2018 yılı için açıklanan yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanması gerekir. 2018 yılı için yeniden değerleme oranı 503 Sıra No.lu VUK Tebliğ ile  %23.73 olarak ilan edilmiştir. 

Bu hüküm esas alındığında 2019 yılı için defter tutma hadlerini şöyle hesaplamak mümkündür. Ancak genel tebliğ ile ilan edilen hadler esas olduğu için yanılmalar sorun yaratabilir, onun için dikkatli olmak gerekir. Rakamlar yuvarlanmıştır.

2019’da öngörülen hadler şöyle hesaplanabilir. (Yeniden değerleme oranında artırılarak)

Bilanço defter hadleri:

    Yıllık

   - Alış tutarı                                      235.000.- TL

   - Satış tutarı                                     320.000.- TL

 İş hasılatının beş katı ile yıllık 
 satış tutarının toplamını                      235.000.- TL

  aşanların bilanço defteri tutması gerekir.

Bu hesaplama bir fikir vermek için yapılmıştır ve VUK Mükerrer md. 414’de yazılı hüküm esas alınmıştır. Bakanlıkça da tespit edilen hadler bu madde hükmüne paralel olarak tayin edilmektedir. Ancak esas olan bu hadlerin tespit edilip bir genel tebliğ ile ilan edilmesidir. Tebliğ ile ilan edilmeyen hesaplama ve tespitler resmiyette dikkate alınmaz.

Eğer tebliğ ilan edilmeden önce defter tasdik ettirilmiş ve tebliğe göre hatalı bir tasdik olduğu görülmüş ise, süresinde veya süresini izleyen bir ay içinde ilan edilen hadlere göre yeniden defter tasdik ettirilir ve vergi dairesine daha önce tasdik ettirilen defterlerin kullanılmayacağı ve notere iptal ettirileceği bir dilekçe ile bildirilir.

Defterlerin tasdik zamanından itibaren bir ay içinde 2019 Ocak sonuna kadar tasdik ettirilmesi geçerlidir, ancak bu halde usulsüzlük cezası uygulanır. (VUK md. 352/II.6.)

DEFTER TUTMA VE TASDİK ETTİRİLMESİNE İLİŞKİN ÖZELLİKLİ DURUMLAR

İŞİN BIRAKILIP AYNI YIL İÇİNDE YENİDEN İŞE BAŞLANILMASI HALİNDE HANGİ DEFTER TUTULMALIDIR

“Vergiye tabi olmayı gerektiren işlemlerin tamamının durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade eder.”

İşlerin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulması işi bırakma sayılmaz.” (VUK md. 161)

Vergiye tabi olmayı gerektiren işlemlerin sona erdirilmesi, işin tasfiye edilerek mükellefiyetin silinmesi neticesini doğurur. Mükellefiyetin sona erdirilip vergi dairesi kaydının da silinmesi işin durdurulması anlamını taşımaz, işin bırakıldığını, yani terk edildiğini ifade eder.

İşini terk eden ve vergi dairesinden de mükellefiyet kaydını sildiren bir tacir ister aynı yıl ister bir kaç yıl sonra yeniden işe başlasa bile ilk yıl için istediği defterleri tutabilir. (VUK md. 178)

DÖNEM SONU İŞLEMLERİ başlıklı özel sayısında yer alan diğer konulardan bazıları da şunlar:

İŞİN GEÇİCİ BİR SÜRE İLE DURDURULMASI

DÖNEM SONLARINDA ÖNCELİKLE YAPILMASI GEREKENLER

DEFTERLERİN AÇILIŞ VE KAPANIŞ ONAYLARI

DEFTER TUTMA HADLERİ

DEFTER VE BELGELERİN ZAYİ OLMASI

VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ

BİLANÇO DEFTERİ YERİNE İŞLETME DEFTERİ TUTULMASI

KASA HESABININ FAZLA VERMESİ

KASA HESABININ NOKSANLIĞI

VADELİ MEVDUAT HESABI

ÖDEMELERİN TEVSİK ZORUNLULUĞU

FATURA VE FATURA YERİNE GEÇEN BELGELER

DEFTER TUTMA YÖNÜNDEN İSTİSNA TEŞKİL EDİLEN İŞLEMLER

İKTİSADİ KIYMETLERİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ

ENVANTER VE TANIMI

DEĞERSİZ ALACAKLAR

ALACAK VE BORÇ SENETLERİ REESKONTU

STOKLARIN DEĞERLEMESİ

ÇALINAN VEYA KAYBOLAN MALLAR

AMORTİSMAN UYGULAMASI

YENİLEME FONU

TEK DÜZEN HESAP PLANINA GÖRE KARŞILIKLAR

YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ

ÖZEL İNŞAAT İŞLERİ

KONSİNYE MALLAR

BAĞIŞ VE YARDIMLAR

İNDİRİLECEK VE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER

DÖNEM KAPANDIKTAN SONRA GELEN FATURALARA İLİŞKİN KDV VE BU FATURALARIN GİDER KAYDI