Maliye Postası'nın Gelir Vergisi Beyannamesi hakkında  Mart Özel sayısı için tıklayın.

Ticari kazanç, gerçek usulde tespit edilen zirai kazanç ve serbest meslek kazançları ile ilgili olarak bu faaliyetlerden zarar edilmiş olsa dahi yıllık beyanname verilmesi gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 86. Maddesine göre , 

Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

 Gerçek usulde vergilendirilmeyen ziraî kazançlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin “(15) ve (16) numaralı bentlerinde” yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı,

Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler  (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı, 40.000 TLyi  (aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil) 

Yukarıda sayılanlar hariç vergiye tâbi gelir toplamının 40.000 TL.yi aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tâbi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları,

Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı  2.200 TL.yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları.

Dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan; ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlar.

Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretler

Birden fazla işverenden tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı  40.000 TL’yi aşmayan mükelleflerin, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir. Ancak, birden sonraki işverenden alınan tevkifata tabi ücretlerin toplamı 40.000 TL’yi aşması durumunda, ücretlerin tamamı (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) yıllık beyannameye dahil edilecektir. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenecektir.

Ücret geliri toplanırken gayrisafi ücret tutarlarından GVK’nın 63/2. bendine göre %14 sigorta primi ve % 1 işsizlik sigortası primi toplamı olan % 15 oranı indirilir. Ayrıca, GVK’nın 31. maddesine göre de gayrisafi ücret tutarından  engellilik indirimi tutarı var ise bu tutarın da düşülmesi gerekir.

Mesken/İşyeri Kira Gelirinin  Beyanı

2019 yılında elde ettiği konut (mesken) kira geliri, 5.400 TL’lik istisna tutarını aşanlar,

2019 yılında işyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, işyeri kira ge­lirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırı olan 40.000 TL’yi aşanlar, 

Vergiye tabi gelir toplamının (ücret gelirleri için beyanname verilmeyecek durumlar hariç) 2019 yılı için 40.000’lik tutarı aşan, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları,

2019 yılında bir takvim yılı içinde mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı beyanname verme sınırı olan 2.200 TL’yi aşanlar,

Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vereceklerdir.

Mesken kira gelirlerine uygulanan mesken istisnasının işyeri kira gelirlerinde uygulanması mümkün değildir. Mesken ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde ise istisna sadece mesken kira gelirine uygulanacaktır.

Mesken kira gelirinde istisna tutarının altında kalan ve işyeri kira gelirinde beyanname verme sınırının altında kalan kira gelirleri için Mart/2020 ayında yıllık beyanname verilmeyecektir.

16 No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılan açıklamalara göre; mesken ve işyerinin birlikte beyan edilmesi halinde, 2019 yılı için beyanname verme sınırı olan 40.000 TL’nin hesaplanmasında, gelir vergisi kesintisine tabi brüt işyeri kira gelirleri ile konut kira gelirlerinin vergiden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.  

Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi 

Gelir Vergisi Kanunu'nun  Geçici 67. madde kapsamında stopaj yoluyla vergilendirilen gelirler (örneğin mevduat faizleri) için ticari kazanç sayılan haller hariç gerçek kişiler tarafından yıllık, özel veya münferit beyanname verilmesi söz konusu değildir. 

Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan aşağıda belirtilen menkul sermaye iratları 2.200 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir.

1. Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,

2. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01/01/2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler),

3. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,

4. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,

5. Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı vb.), 6. Her türlü alacak faizleri.

Burada bahsedilen 2.200 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 2.200 TL’yi aşıyorsa, elde edilen gelirin tamamı beyan edilecektir.

40.000 TL’lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları

Elde edilen gelirin 40.000 TL’yi aşması halinde aşağıdaki gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

1. 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler

2. Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler,

3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları.

Menkul sermaye iratları toplamının 40.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir.

 Örnek : Mükellef , 2019 yılında, ihraç tarihi 30/07/2005 olan döviz cinsinden Devlet tahvilinden 450.000 TL faiz geliri ile iş yeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 220.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İş yeri için ödenen kira bedelleri üzerinden 44.000 TL’lik gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Mükellef  iş yeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin elde ettiği faiz gelirine, Devlet tahvili döviz cinsinden olduğundan indirim oranı uygulanmayacak olup, iş yeri kira geliri tutarı ile döviz cinsinden Devlet tahvili faiz geliri toplamı 40.000 TL olan beyan sınırını aştığı için beyan edilecektir. Mükellefin beyanı aşağıdaki gibi olacaktır.

Devlet tahvili faizi                                                     450.000 TL

Gayrimenkul sermaye iradı (iş yeri)                       220.000 TL

Götürü gider (220.000 x %15)                                 33.000 TL

Safi kira geliri (220.000 TL–33.000 TL)               187.000 TL

Toplam gelir (450.000+187.000)                          637.000 TL

Vergiye tabi gelir (Matrah)                                    637.000 TL

Hesaplanan gelir vergisi                                       218.260 TL

Kesinti yoluyla ödenen vergi                                   44.000 TL

Ödenecek gelir vergisi                                           174.260 TL

 Örnek :  Mükellef , 2019 yılında 15.000 TL alacak faizi ve net 51.000 TL de tam mükellef bir kurumdan kar payı elde etmiştir. Kar payından %15 oranında 9.000 TL tevkifat yapılmıştır. Brüt kar payı tutarı: 51.000/0,85 =60.000 TL.dir . Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-d maddesine göre kesinti ve istisna uygulamasına tabi olmayan menkul sermaye iradı toplamının 2019 yılı için 2.200 TL’yi aşmaması halinde beyan edilmemesi gerekmektedir. Örnekte 15.000 TL alacak faizi kesinti ve istisna uygulanmayan bir gelir olup, bu gelirin toplamı 2019 yılı için beyanname verme sınırı olan 2.200 TL’yi aştığından, 15.000 TL’nin tamamı beyan edilecektir.

Tam mükellef bir kurumdan elde edilen brüt 60.000 TL’lik kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olduğundan, kalan 30.000 TL tek başına beyan haddini aşmasa dahi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-c maddesi hükmü gereğince vergiye tabi gelir toplamının (30.000+15.000=45.000 TL) 40.000 TL’lik beyanname verme sınırını aşması nedeniyle Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesine dahil edilecektir.

 Örnek : Mükellef şahsına ait hesaplardan 2019 yılında 26.000-TL repo geliri ve 28.000-TL mevduat faizi elde etmiştir. 

Elde edilen repo kazancı ve mevduat faiz geliri, stopaja tabi tutulduğu için tutarı ne olursa olsun beyannameye dahil edilmeyecektir. (GVK’nın geçici 67 nci maddesi)

Örnek :  Mükellef  , 2019 yılında konut olarak kiraya verdiği dairesinden 39.600 TL ve işyeri olarak kiraya verdiği dairesinden ise 75.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir.  İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden yıl içinde 15.000 TL tevkifat yapılmıştır. Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir.  

Konut kira gelirinin istisnayı aşan tutarı ile işyeri kira geliri toplamı olan  (34.200 TL + 75.000 TL =) 109.200 TL,   2019 yılı için beyan sınırı olan 40.000 TL'yİ aştığı için,  tevkifata  tabi tutulmuş olan işyeri kira geliri de konut kira geliri ile
birlikte beyan edilecektir.  Yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinden,  yıl içinde tevkif edilen vergi mahsup   edilebilecektir.

Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza cevap almak; uygulamaya yönelik  makaleleri , yargı kararları,genelgeleri ve özelgeleri düzenli olarak takip etmek  için siz de abonemiz olun. 

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.