Haberler
ENFLASYON DÜZELTMESİ UYGULAMASI HAKKINDA VUK SİRKÜLERİ
Enflasyon düzeltmesi uygulaması hakkında bazı hususların açıklandığı Vergi Usul Kanunu Sirküleri /176 yayımlandı. Sirkülerle stokların düzeltilmesinde kullanılabilecek basit ortalama yöntemi, öz sermaye hesaplarına ait düzeltme farkları yıllara yaygın inşaatlarda enflasyon düzeltmesi,indirimli kurumlar vergisi uygulamasında enflasyon düzeltmesi,depozito ve teminat hesapları ile gelecek döneme ait gider hesaplarının düzeltilmesi ve diğer bazı konulara açıklık getirildi.
Vergi Usul Kanunu Sirküleri /176 'yı okumak için tıklayın.
Sermayeye eklenmiş olan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon fark hesaplarının, tasfiye sebebiyle ortaklara dağılması halinde söz konusu tutarlar işletmeden çekilmiş sayılacak ve çekilen bu tutarların vergilendirilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32/B maddesi hükmü dikkate alınacak.Kurumlar Vergisi Kanununun 32/B maddesi ile sermaye azaltımında vergileme işlemleri düzenleniyor.
Gelecek dönemlere ait giderlerin enflasyon düzeltmesi
Örnek : (YZ) Ltd. Şti. 1/9/2023 tarihinde gelecek yıllara ait olan bir gideri dolayısı ile banka kanalıyla 500.000 TL ödeme yapmıştır. 31/12/2023 tarihli bilançosunda gelecek yıllara ait giderler hesabında 500.000 TL bakiye bulunmaktadır.
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler |
500.000 |
||
102 Bankalar |
500.000 |
Mükellef tarafından, gelecek yıllara ait giderlerin 31/12/2023 tarihli bilançoda enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda yapılacak hesaplama ve muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.
İlgili Ay |
Yİ-ÜFE |
2023/12 (A) |
2.915,02 |
2023/9 (B) |
2.749,98 |
Düzeltme Katsayısı (A / B) = 1,06001
Düzeltilmiş Tutar = 500.000 x 1,06001 = 530.005 TL.
Enflasyon Düzeltme Farkı = 530.005 - 500.000 = 30.005 TL.
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler … Gelecek Yıllara Ait Giderler E D Farkı |
30.005 |
||
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
30.005 |
Buna göre, örneğimizde gelecek yıllara ait giderlerin 2024 yılında gider hesaplarına aktarılması halinde yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
770 Genel Yönetim Giderleri |
500.000 |
||
659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar |
30.005 |
||
|
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler |
|
530.005 |
Diğer taraftan, örnekteki gider hesaplarına aktarılan düzeltme farkı 2023 hesap döneminden kaynaklandığı için gider olarak dikkate alınmayacak, beyannamede kanunen kabul edilmeyen giderler kısmında gösterilecektir.
697- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı alacak ve borç kalanı vermesi durumuna göre "178- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı" veya "358- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı"na devredilerek bu hesap kapatılır. Böylece yıllara sâri inşaat ve onarma işlerine ait maliyet ve hakedişlere ilişkin düzeltmeler "Yıllara Sâri İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı"na kaydedilerek işin bitiminde kâr/zarar hesabına intikal ettirilmektedir.
Dolayısıyla sonuç hesabı olan yıllara yaygın inşaat enflasyon düzeltme hesabının kalan bakiyelerinin takip edildiği "178- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı" veya "358- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı"nda yer alan bakiyeler, daha sonraki dönemlerde ayrıca enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacaktır.
Enflasyon düzeltmesi sonrası oluşan kar veya zararların istisna kazançlar karşısındaki durumu
Kazancı vergiden istisna edilen faaliyetlerinin yanında, vergiye tabi kazanca ilişkin faaliyetleri de bulunan bu mükellefler, uygun bir dağıtım anahtarı kullanarak enflasyon düzeltmesi sonucunda oluşan kar ya da zararların istisna kazançlara tekabül eden kısmını tespit edeceklerdir. Bu tespit sonrası istisna kazançlara isabet eden enflasyon düzeltmesi karları vergiye tabi matrahın tespitinde dikkate alınmayacak. İstisna faaliyetlere tekabül eden enflasyon düzeltmesi zararları da kazancın tespitinde gider konusu yapılamayacak.
Örnek : (HD) Ltd. Şti. 2024 yılında 10.000.000 TL kazanç elde etmiştir. Bu kazancın 4.000.000 TL kısmını istisna kapsamındaki serbest bölge kazancı oluşturmaktadır. Mükellef 31/12/2024 tarihli bilançosunu enflasyon düzeltmesine tabi tutmuş ve yapılan düzeltme işlemi neticesinde 1.000.000 TL enflasyon düzeltmesi karı ortaya çıkmıştır.
Mükellef kurum, enflasyon düzeltmesi karına ilişkin olarak istisna kapsamında olan serbest bölge kazancına isabet eden kısmını vergiye tabi kazancının tespitinde dikkate almayacaktır.
Bu kapsamda, (HD) Ltd. Şti., istisna kazançları ile istisna dışı kazançlarına ait hasılatlarının birbirine oranını kullanmak suretiyle dağıtım anahtarı oluşturmuş ve istisna kazançlara ilişkin hasılatın tüm hasılata oranını (8.000.000/40.000.000)*100=%20 olarak hesaplamıştır.
Buna göre, (HD) Ltd. Şti. 'nin dönem sonundaki 1.000.000 TL enflasyon düzeltmesi karının %20'si olan 200.000 TL istisna kazanca tekabül eden enflasyon düzeltmesi karı olarak dikkate alınacak ve bu tutar vergiye tabi kazancın tespitinde matraha dahil edilmeyecektir. Kalan enflasyon düzeltmesi karı olan 800.000 TL'nin ise vergi matrahına dahil edilecek.
İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında teşvik belgesine bağlanan yatırımlarla ilgili fiilen yapılan harcamaların ya da indirime konu edilmemiş bu harcamaların yeniden değerlemesinden kaynaklı tutarların indirimli kurumlar vergisine konu edilmesi mümkün olduğundan enflasyon düzeltmesi sonrası bilançonun aktifinde izlenen harcamalara ilişkin düzeltme farkları yatırıma katkı tutarının hesabında dikkate alınmayacak ve bu farklar indirimli kurumlar vergisi uygulamasına konu edilmeyecek.
Örnek : (DE) A.Ş. 1/9/2024 tarihinde teşvik belgesine bağlanan yatırım harcamalarına başlamış olup, bu kapsamda hesap dönemi içerisinde 1.000.000 TL tutarında makine-teçhizat alımı gerçekleştirmiştir. Mükellef kurum adına düzenlenen teşvik belgesinde toplam harcama tutarı 10.000.000 TL, yatırıma katkı oranı ise %30 'dur.
Mükellefin aktifinde izlediği makine-teçhizatın dönem sonu enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan düzeltme farkı tutarı ise 80.000 TL 'dir.
Buna göre, mükellefin teşvik belgesi kapsamında alımını gerçekleştirdiği makine-teçhizat için yatırıma katkı tutarı (1.000.000*%30=) 300.000 TL olarak dikkate alınacaktır. Söz konusu hesabın dönem sonu düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarı olan 80.000 TL ise yatırıma katkı tutarına dahil edilmeyecek.
Maliye Postası garantisiyle
- En yeni mevzuat değişikliklerini hızlı ,güvenilir ve kolaylıkla takip ederek zaman kazanmak;
- Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza sağlıklı cevaplar almak;
- Uygulamaya yönelik makaleleri okumak için siz de abonemiz olun.
Abonelerimizin sorularına verdiğimiz cevapları okumak için tıklayın.
Dergimizde yayımlanmış bazı makaleler için tıklayın.
Elektronik yayınlarımıza eklenen Danıştay Kararları ve Özelgeleri incelemek için tıklayın.