Haberler
ANAYASA MAHKEMESİ BAZI KANUN MADDELERİNİ İPTAL ETTİ
Anayasa Mahkemesi 15 Eylül 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan E: 2022/134, K: 2023/116 sayılı kararı ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 28. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendini ; E: 2023/33, K: 2023/117 sayılı kararı ile de Türk Ticaret Kanunu'nun geçici 7. maddesinin (15) numaralı fıkrasının beşinci cümlesinde yer alan "...silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde " ibaresini Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.
Anayasa Mahkemesi'nin E: 2022/134, K: 2023/116 sayılı kararı ile birinci fıkrasını iptal ettiği 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 28. maddesi şöyle:
Bağışlama Sayılan Tasarruflar:
MADDE 28 - Yirmi yedinci maddenin tatbiki bakımından aşağıdaki tasarruflar bağışlama hükmündedir.
1. Üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan hısımlarıyle, eşler ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri hısımlar arasında yapılan ivazlı tasarruflar. (Anayasa Mahkemesi iptal etmiştir)
2. Kendi verdiği malın, aktin yapıldığı sıradaki değirine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği akitler.
3. Borçlunun kendisine yahut üçüncü bir şahıs menfaatine kaydı hayat şartiyle irat ve intifa hakkı tesis ettiği akitler.
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararında aşağıdaki görüşlere yer verildi:
"Tasarruf konusu malın değerinin tam olarak veya fazlasıyla ödenmiş bulunması, tasarruf işleminin borçlunun alacaklılarının da menfaatine yönelik olması, alacaklıların tasarruf işlemi dolayısıyla zarar görmemesi, alacaklıların alacağı tahsil ve cebri icra imkânlarının zorlaştırılmamış hatta kolaylaştırılmış olması veya tasarrufun tarafı üçüncü kişilerin iyi niyetli olması sonucu değiştirmeyecektir. Borçlunun üçüncü derece dâhil kan hısımları ile eşi ve ikinci derece dahil sihri hısımları ile gerçekleştireceği ivazlı tasarruflara kesin olarak bağışlama sonucunun bağlanması, taraflara belirtilen hususlarda iddia ve savunmada bulunma, bu hususların ispatı yönünden delil, bilgi ve belge sunma imkânı vermemektedir.
Hâlbuki kamu alacağının korunması, aksi ispat edilebilir bir karineyle de mümkün olabilir. Bu yönde bir tercihin gerek mülkiyet hakkı gerekse hak arama özgürlüğü üzerinde daha hafif bir etki yaratacağı açıktır.
Bu itibarla kuralın kamu alacağının korunmasını sağlamak şeklindeki meşru amaç bakımından gerekli olduğu söylenemez."
Anayasa Mahkemesi'nin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 28. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendini iptal kararı kararın yayımından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Anayasa Mahkemesi'nin E: 2023/33, K: 2023/117 sayılı kararı ile iptal ettiği (15) numaralı fıkrası beşinci cümlesinde yer alan "...silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde " ibaresini iptal ettiği Türk Ticaret Kanunu'nun geçici 7. maddesi ile 1/7/2015 tarihine kadar maddede belirtilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi ilişkin düzenleme yapılıyor.
Türk Ticaret Kanunu'nun Geçici 7. maddesinin (15) numaralı fıkrası aşağıdadır:
(15) Bu maddede düzenlenmeyen hususlarda ilgili kanun ve esas sözleşmelerde öngörülen usullere göre hareket edilir. Bu madde gereğince tasfiye edilmeksizin unvanı silinen şirket veya kooperatiflerin ortaya çıkabilecek malvarlığı, unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal eder. Hazine bu şirket ve kooperatiflerin borçlarından sorumlu tutulmaz. Tasfiye memurlarının sorumlulukları konusunda, özel kanunlardaki sorumluluğa ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun veya Kooperatifler Kanunu hükümleri uygulanır. Ticaret sicilinden kaydı silinen şirket veya kooperatifin alacaklıları ile hukuki menfaatleri bulunanlar haklı sebeplere dayanarak silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak şirket veya kooperatifin ihyasını isteyebilir.
Buna göre söz konusu maddeye göre ticaret sicilinden kaydı silinen şirket veya kooperatifin alacaklıları ile hukuki menfaatleri bulunanların haklı sebeplere dayanarak mahkemeye başvurarak şirket veya kooperatifin ihyasını isteyebilmelerine yönelik zaman sınırlaması kaldırıldı.