Ahmet AĞAR

I- GİRİŞ :
Bilindiği gibi, Türkiye’de yabancı uyruklu işçi çalıştırılması ile ilgili 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Kanun, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Şirketlerin yabancı ortaklarının ve yabancı uyruklu işçilerin çalışma izinleri, 6735 sayılı Kanuna ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğine göre, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından verilmektedir.
6735 sayılı Kanun hükmüne göre, şirketlerin yabancı ortakları ile yabancıların Türkiye’de hizmet akdi ile bağımlı veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların mutlaka çalışma izni almaları gerekli ve zorunludur.
Şirketlerin yabancı olan ortaklarının Ülkemizde çalışabilmeleri için “Çalışma İzin Belgesi”ni almak zorunda oldukları ve bu belgenin alınması ile ilgili yasal prosedürün neler olduğu ve müracaat şeklinin nasıl yapılması gerektiği, bu makalenin konusu olacaktır.
II- ÇALIŞMA İZNİ OLMASI GEREKEN ŞİRKETİN YABANCI ORTAKLARI:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre Türkiye’de kurulmuş olan şirketlerin yabancı ortaklarının çalışma izni almaları gerekli ve zorunludur. Buna göre;
Limited şirketlerin yabancı ortağı olan müdürü,
Anonim şirketlerin yabancı ortağı olan yönetim kurulu üyesi,
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yabancı komandite ortağı,
Olanların bakanlıktan çalışma izni almaları gerekli ve zorunludur.
6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanununa göre Anonim Şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen şirketin yönetim kurulu üyelerine ve Limited Şirketlerin şirket yetkilisi olmayan diğer yabancı ortaklarına çalışma izni alma zorunluluğu kaldırılmıştır.
III- ŞİRKETİN YABANCI ORTAĞINA ÇALIŞMA İZNİ ALMANIN ŞARTLARI:
1) İşveren veya vekili, PTT’den alınan e-Devlet şifresi ile e-Devlet Kapısı üzerinden http://www.calısmaizni.gov.tr sitesine girerek yabancı uyruklu şirket ortak için elektronik ortamda çalışma izni başvurusunda bulunması gerekir.
2) Yapılan son düzenlemelere göre, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünde yabancılara çalışma izni başvurularında, başvuru yapacak kişinin Elektronik İmzası ve Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresinin bulunması zorunludur. Ayrıca çalışma izni alınacak olan yabancının da geçerli bir KEP adresinin olması gerekir. Bunlar olmadan yabancılar için çalışma izni başvurusu yapılamaz.
3) Şirketin yabancı uyruklu ortağı için iki şekilde çalışma izni başvurusunda bulunulur. Eğer yabancı uyruklu şirket ortağının Türkiye’de en az 6 ay süreli ikamet izni varsa buna istinaden Türkiye’de çalışma izni başvurusunda bulunulur. Türkiye’de ikamet izni yoksa ikamet ettiği ülkenin Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliği aracılığı ile yurtdışından çalışma izni başvurusunda bulunulması gerekir.
4) Çalışma izni talep edilen işyerinde en az 5 T.C. vatandaşının istihdam edilmiş olması zorunludur. Ancak, yabancı şirket ortağının çalışma izni için beş T.C. vatandaşı istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. İlk 6 ay için 5 Türk vatandaşın çalıştırılması zorunlu değildir. Şirketin kuruluşundan itibaren 6 aydan sonra 5 Türk vatandaşı çalıştırmayan şirketin ortağı için izin uzatma başvurusu bakanlık tarafından RED edilecektir. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonra her bir yabancı için ayrı ayrı 5 T.C. vatandaşın istihdamı aranacaktır.
5) Çalışma izni alınacak işyerinin şirket yeni kurulmuş ise ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL olması gerekmektedir. Ödenmiş sermayesi 100.000 TL olmaması durumunda ise geçmiş dönem cirosunun 800.000 TL ve üzerinde olması gerekir.
6) Çalışma İzni istenen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az % 20 olması zorunludur.
Yabancı ortak için birinci senenin sonunda çalışma izni uzatma başvurusunda bulunurken, önemli diğer bir şart ise, Şirketin SGK, Vergi ve Bağ-Kur prim borcunun bulunmaması veya yapılandırılmış- taksite bağlanmış olması gerekir.
IV- ÇALIŞMA İZNİ İÇİN ŞİRKETTEN VE ORTAKTAN İSTENEN BELGELER:
Şirketten İstenen Belgeler:
Başvuru dilekçesi,
SGK işyeri sicil numarası,
Ticaret Odasından alınmış Faaliyet Belgesi,
Son yıla ait vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço,
Şirketin en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi,
Şirket adına yetkili olduğuna dair belge veya vekâletname.
Yabancı Ortaktan İstenen Belgeler:
İkamet teskeresi (en az 6 aylık olacak),
Kimlik bilgilerini gösteren pasaport sureti,
Yabancının medeni hali,
Yabacının yurtdışı ikamet adres,
Yabancının yurtiçi ikamet adresi,
Bir adet fotoğrafı.
Yabancı şirket ortağı için ilk başvuruda çalışma izinler bir senelik olarak verilmektedir. Birinci senenin dolmasına iki ay kala çalışma izni uzatma başvurusu yapılması gerekir.
V- ÇALIŞMA İZİNLERİNİN DİĞER TÜRLERİ İSE ŞUNLARDIR: