Mustafa YAVUZ 

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa (TTK) göre yasal istisnalar saklı olmak üzere sona eren sermaye şirketleri (anonim ve limited şirketler) tasfiyeye girer. Şirketin ticaret sicilinden terkin olabilmesi için tasfiye işlemlerinin anılan Kanunda öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde tamamlanması gerekir. Tasfiye ile birlikte, şirketin aktif “kazanç sağlamak ve bunları paylaşmak” gayesi, yerini tasfiye amacına bırakır. Tasfiye, sona erme sebebinin ortaya çıkması ile başlayan ve sermaye şirketinin ticaret sicilinden silinerek tüzel kişiliğin ortadan kalkması ile sona eren bir süreci ifade eder. Bu süreçte tasfiye memurları tarafından şirketin alacakları tahsil edilir, tüm malvarlığı paraya çevrilir, borçları da ödendikten sonra geriye bir miktar kalırsa, kalan bu net malvarlığı ortaklara dağıtılır.Daha sonra da şirketin ticaret unvanı ticaret sicilinden silinerek tasfiye süreci tamamlanır.

Sermaye şirketlerinin bütün borçlarının ödenmesinden sonra kalan miktara “tasfiye bakiyesi/varlığı/artığı” denir. Tasfiye bakiyesi ortaklara aittir ve dolayısıyla ortaklara dağıtılır. Tasfiye sonucunda kalan bakiyenin dağıtılmasıyla ilgili olarak TTK’nın 543. maddesinin birinci fırkasında, “Tasfiye halinde bulunan şirketin borçları ödendikten ve pay bedelleri geri verildikten sonra kalan varlığı, esas sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa pay sahipleri arasında, ödedikleri sermayeler ve imtiyaz hakları oranında dağıtılır. Tasfiye payında imtiyazın varlığı hâlinde esas sözleşmedeki düzenleme uygulanır.” denilmektedir. Anonim şirketlere ilişkin olan söz konusu hüküm, anılan Kanunun 643. maddesinde yapılan atıf dolayısıyla limited şirketler hakkında da kıyasen geçerlidir.

İşte bu çalışmada, sermaye şirketlerinde tasfiye bakiyesinin dağıtılabilme koşulları ile hesaplanması ve ödenme şekli, tüm yönleriyle ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Ancak, konunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından öncelikle şirket ortaklarının tasfiye payı alma hakkıyla ilgili olarak genel bilgi verilmiştir.

TASFİYE PAYI ALMA HAKKI

Sermaye şirketi ortaklarının tasfiye bakiyesinden pay alma hakkı malvarlıksal bir haktır. Söz konusu hakkın kanuni dayanağını oluşturan TTK’nın 507. maddesinde, şirketin sona ermesi halinde her pay sahibinin, esas sözleşmede sona eren şirketin mal varlığının kullanılmasına ilişkin başka bir hüküm bulunmadığı takdirde, tasfiye sonucunda kalan tutara payı oranında katılacağı hükme bağlanmıştır. Anılan hakkın sınırlandırılması veya ortadan kaldırılabilmesi ancak ortakların rızası ile olur.