Nuray ÇELİK CEYLAN

GİRİŞ

Kuyum, değerli metal ve taşlardan yapılan süs eşyası anlamına gelmektedir. Kuyumculuk dediğimizde değerli madenlerin işlenmesi, şekillendirilmesi, montesi gibi pek çok işlem aklımıza gelmektedir. Kuyumcu ise bahsettiğimiz çeşitli işlemleri yapan kişiyi ifade etmektedir.

Kuyumculuk mesleği geçmişten günümüze yeni açılımlar yaparak günümüze ulaşmıştır. Bu süreçte mesleğe ilişkin olarak yapılan önemli açılımlardan bir tanesi de 14/4/2021 tarihli ve 31454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi olmuştur. Bu Yönetmelik, 14/1/2015 tarihli ve 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına ve 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 446 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Söz konusu yönetmelikte, temel olarak, gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kuyum ticareti faaliyetlerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

Bu itibarla, çalışmamızda, kuyum ticaretiyle ilgili olarak çıkarılan yönetmelik kapsamında, kuyum ticareti faaliyetleri, yetki belgesinin verilmesi, bu belgenin yenilenmesi ve iptaline ilişkin hususlar üzerinde durulacak ve bu konularda açıklamalar yapılacaktır.

KUYUM İŞLETMESİNİN FAALİYET KONULARI

Kuyum işletmelerin faaliyet konularının neler olduğu hususunda Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelikte yapılan düzenleme ile kuyumculuk faaliyetinin genel çerçevesi belirlenmiştir. Buna göre, kuyum işletmeleri, bu Yönetmelik kapsamında kuyum ticaretinin yanı sıra aşağıdaki faaliyetlerde de bulunabilmektedir.

a) Kuyum bakım ve onarımı,

b) Opal, akik, kuvars gibi yarı kıymetli taşlar ile bu taşlardan yapılan süs eşyasının perakende satış, bakım ve onarımı,

c) Perakende saat satış, bakım ve onarımı,

ç) Standart işlenmemiş kıymetli maden alım ve perakende satışı,

d) Darphane tarafından kıymetli madenlerden üretilen ürünlerin alım ve perakende satışı,

e) Hammadde olarak kullanılmak üzere standart dışı işlenmemiş kıymetli maden alımı,

f) Kıymetli madenler aracı kuruluşu olmak kaydıyla 32 sayılı Karar ve bu Kararın ikincil mevzuatında öngörülen faaliyetlerde bulunabilmektedir.

Kuyum işletmeleri, (f) de belirtilen konu hariç olacak şekilde, başkasının nam ve hesabına kuyum alım ve satım faaliyetinde bulunamaz, kuyum veya herhangi bir menkulü emanet alamaz ya da başka bir amaçla saklayamaz.

YETKİ BELGESİ VERİLMESİNDE ARANAN ŞARTLAR

Kuyum ticareti yapılabilmesi için mevzuat gereği ilgili kişinin yetki belgesinin bulunması gerekmektedir. Bu kapsamda, aşağıda Tablo 1 de yetki belgesi verilmesinde aranan şartlara yer verilmiştir.

Tablo 1

Kuyumcuların, ortaöğretim veya yükseköğretim kurumlarının kuyumculuk faaliyetleriyle ilgili alanlarından ya da bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda Tablo 1’in 4 numaralı açıklamasında belirtilen ustalık belgesi şartı aranmamaktadır. Yine, ustalık belgesi şartından muafiyet sağlayan alanlar ise Bakanlıkça belirlenerek internet sitesinde ilan edilir.

YETKİ BELGESİNİN VERİLMESİ VE BİLGİ SİSTEMİ