Maliye Postası Dergisi
KOOPERATİFLERDE ORTAKLIKTAN ÇIKARMADA GÖZETİLECEK KURAL VE SÜRELER
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun (KK) 16. maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede gösterilir.” denilmektedir. Bu hüküm gereğince kooperatif anasözleşmelerinde çıkarılma nedenleri gösterilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Nitekim yapı kooperatifi örnek ana sözleşmelerinin 14. maddesinde; “Parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığıyla yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden otuz gün içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin kooperatif ortaklığından çıkarılabileceği belirtilmiştir.
AyrıcaKK.nun 16. maddesi vekooperatif örnek anasözleşmelerinin 14. maddesi son fıkrasında; “Haklarında çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.” denilmektedir.
Bu hüküm gereğince haklarında çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların genel kurul toplantılarına katılma hakları olmakla birlikte, bu süreçte yükümlülüklerini de yerine getirmeleri gerekmektedir (Yargıtay 11 H.D. 01.02.1993, E.6765/K.519, Yargıtay 11. H.D. 17.12.1996, E.6401/K.8859, Yargıtay 11. H.D. 12.05.1997, E.3097/K.3713-Uygulamalı Kooperatifler Hukuku, Gönen ERİŞ, 3. Baskı, Sayfa: 396, 469, 473).
Kooperatifler Kanunu’nun 27. maddesi ve Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin yerleşik içtihatlarına göre parasal yükümlülüklerini belli koşullarda yerine getirmeyen bir ortağın ihracına karar verilebilmesi için birinci kural diğer şartların yanı sıra asgari on gün ve bir aylık öneller tanınarak ortağa iki ihtar yapılması ve buna rağmen yükümlülüğün yerine getirilmemiş olması gerekir.