Maliye Postası Dergisi
İŞ YERİ OLARAK YAPI RUHSATI ALINAN TAŞINMAZIN KONUTA ÇEVRİLMESİ SONUCU KDV KANUNU KARŞISINDAKİ DURUMU
Kasım TOSUN
1.GİRİŞ
Yapı ruhsatlarında ofis ve/veya işyeri olarak ruhsatlandırılan bağımsız bölümlerin niteliğinin daha sonra çeşitli yasal düzenlemelere dayanılarak konut olarak tescil edilmesi durumunda, niteliği mesken (konut) olarak değiştirilen ve tapu kayıtlarında mesken olarak yer alan söz konusu bağımsız bölümlerin tesliminde uygulanması gereken katma değer vergisi (KDV) oranı ile bunlardan net alanı 150 m² altında olan bağımsız bölümlere ilişkin indirim yoluyla giderilemeyen KDV’nin iadeye konu edilip edilemeyeceği makalemizin konusunu oluşturmaktadır.
2.YASAL MEVZUAT
3065 sayılı KDV Kanununun; -1/1 inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi tutulacağı, -2/1 inci maddesinde, teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, -10 uncu maddesinin (a) bendinde, vergiyi doğuran olayın, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile (b) bendinde ise malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geldiği, -29/2 nci maddesinde ise, 28 inci madde uyarınca Cumhurbaşkanı tarafından vergi oranı indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup yılı içerisinde indirilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan verginin Hazine ve Maliye Bakanlığının tespit edeceği usul ve esaslara göre iade edileceği hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan KDV’nin iadesine ilişkin usul ve esaslara KDV Genel Uygulama Tebliğinin “İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Uygulaması” başlıklı (III/B-3.) bölümünde yer verilmiştir.
Mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranları, 3065 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak maddede yer alan sınırlar dahilinde, 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişmeden önce Bakanlar Kurulu, değişiklik sonrasında ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir. Bu kapsamda KDV oranları, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler içinse % 18 olarak uygulanmaktadır.
İnşaat alanını oluşturan ada/parselde ki bağımsız bölümlerin kullanım amacının ticaret/ işyeri olarak yapı ruhsatlarında tescil edildikten sonra 3194 sayılı İmar Kanununun geçici 16 ncı maddesi doğrultusunda yapı kayıt belgesi ile bağımsız bölümlerin konuta dönüştürülmesi KDV iadesi yönünden irdelenmesi gereken bir konu olmuştur.