Cemil GÜNDÜZ

Her gün neredeyse kamuoyunu ilgilendiren bir çok haberin yer aldığı önemli bir alandır. Bu alandan pay almak isteyen istekliler 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde ihale dokümanına bağlı olarak tekliflerini sunmakta; ihale günü ve saatinde en uygun teklifi veren istekli ihale komisyon kararı ile belirlenmekte, böylece ihalenin yüklenicisi ilan edilmekte ve sonuç olarak yüklenici ile idare arasında bir sözleşme imzalanmaktadır.

İşte ihaleyi kazanan yüklenici, bu süreç içerisinde bazı resmi belgeler nedeniyle 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu çerçevesinde damga vergisi ödemek zorunda kalmaktadır.

İhaleyi kazanan yüklenici, idare ile sözleşme imzalamakta ve sözleşme uygulanma sürecinde iş artışı, fesih vb sebeplerle 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu çerçevesinde doğan vergisi doğabilmektedir. Sözleşme sürecinde idare tarafından yükleniciye fiyat farkı ödemesi hesaplanarak ödeme yapıldığı kağıtlardan damga vergisi doğup doğmayacağı makalemizin konusunu teşkil edecektir.

İHALE SÜRECİNDE DAMGA VERGİLERİ

Makalemizin ana konusuna geçmeden önce, ihale sürecinde doğan damga vergilerinden kısaca bahsedilmesi faydalı olacaktır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1 inci maddesinde;

“Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabidir.

Bu Kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalanmak ya da imza yerine geçen bir işaret konulmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder…” denilmektedir.

Damga Vergisi Kanunu’nun 14 üncü maddesindeki düzenlemeye göre; kağıtların damga vergisi Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) Sayılı Tablo’da yazılı nispet ve oranlarda alınacaktır.

İhaleyi kazanan istekli bu süreç içerisinde bazı resmi belgeler nedeniyle damga vergisi ödemek zorundadır. İşte bu vergilerden birisi ihale kararı kaynaklı damga vergisi iken bir diğeri de yüklenici ile sözleşme akdedilmesi nedeniyle doğan damga vergisidir. Ayrıca sözleşme imzalandıktan süreçte idare tarafından yükleniciye gerçekleştirilen ödemelerden de damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

1.1- İhale Kararı’na İlişkin Damga Vergisi:

Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) Sayılı Tablo’nun “II- Kararlar ve Mazbatalar” bölümünün 2 nci bendine göre, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları üzerinden binde 5,69’a damga vergisi doğmaktadır.

Örneğin, 10.000.000,00 TL’lik ihaleyi kazanan Bay A, ihaleyi kazandığına ilişkin ihale kararı sebebiyle 56.900,00 TL damga vergisi ödeyecektir.

1.2- Sözleşmeye İlişkin Damga Vergisi:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen istisnalar dışında her türlü ihale süreci sonucunda idare ile yüklenici arasında içerisinde ihale bedelinin de yazılı olduğu sözleşme akdedilmektedir.

Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) Sayılı Tablo’nun “I- Akitlerle ilgili kağıtlar” bölümünün 1/a bendinde, belli parayı ihtiva eden mukavelename, taahhütname ve temliknamelerden binde 9,48 damga vergisi doğduğunu belirtilmiştir.

Buna göre, 10.000.000,00 TL’lik ihaleyi kazanan Bay A, idare ile sözleşme imzalaması sebebiyle 94.800,00 TL damga vergisi ödeyecektir.

Böylece ihaleyi kazanan Bay A, ihalenin bitişine (hak ediş ödemelerinin yapılmasına) kadar toplam 151.700,00 TL damga vergisi ödeyecektir.

1.3- Hakediş Ödemelerinden Kesilecek Damga Vergisi