Erol ÇARDAK

10.12.2018 Tarih ve 30621 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7153 Sayılı Kanun’la 2872 Sayılı Çevre Kanunu’na eklenen Ek Madde 11 ile “Geri Kazanım Katılım Payı” yürürlüğe girmiş olup 04.04.2019 tarih 30735 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği” ile Çevre Kanunu’na ekli 1 sayılı listede yer alan ürünlerden sadece Plastik Poşetler için ödenecek Geri kazanım katılım payının (GEKAP) beyan ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Plastik poşetler için şu anda uygulamada olan geri kazanım katılım payı, 31 Aralık 2019 tarih 30995 Sayılı (4.Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik” ile yönetmelik kapsamında bulunan diğer ürünler (lastik, akü, piller, madeni yağ, bitkisel yağ, ilaç, elektrik ve elektronik eşya, ambalaj-plastik, metal, kompozit, cam, ahşap vb.) ürünler için yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihi 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulanacaktır.

Yürürlüğe giren yönetmeliğin 2. Maddesinde ; 1- Bu Yönetmelik yurt içinde piyasaya arz edilen, 2872 sayılı Kanuna ek-1 sayılı listede yer alan ürünleri kapsadığını belirtmektedir.

2- Bu yönetmelik ; a) Tekrar kullanıma alınan ürünler, zati ihtiyaç kapsamındaki ürünler, imha edilerek tasfiye edilecek gümrüklü ürün ve eşyalar ile ihraç edilen ürünleri, b) Kamu kurum ve kuruluşlarının münhasıran asli görevlerinde kullanmak, piyasaya arz edilmemek ve ticari amaç güdülmemek kaydıyla ürettikleri veya bağlı kuruluşlarına ürettirdikleri Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri kapsamadığını,

3- Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri için ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren / ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünleri için depozito uygulanan miktar açısından bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayacağını belirtmektedir.

Yönetmeliğin 4. Maddesinde GEKAP kapsamında beyan edilecek ambalaj malzemelerinin ve ürünlerin detaylı olarak tanımlarının da yapıldığını görmekteyiz.

BEYAN ZORUNLULUĞU VE BEYAN SÜRELERİ:

Bildiğiniz üzere 04.04.2019 tarihli 1 sıra nolu tebliğle ; satış noktalarınca, plastik poşetler üzerinden 0.15 Kr /Adet GEKAP ödenmesi ve 2019 Nisan ayında Ocak 2019 döneminden itibaren beyanname ile bildirilmesi (Aylık ve Üç aylık dönem halinde) zorunlu hale gelmişti. 05.02.2020 Tarih 31030 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1 sıra nolu tebliğde değişiklik yapılmasına dair 2 sıra nolu tebliğ ile, plastik poşetlerin ürünler olarak değiştiği ve Ek 1 sayılı listede yazan diğer ambalaj malzemeleri ile ürünlerini piyasaya sürenler / ithal edenler tarafından satış noktaları ile birlikte elektronik ortamda beyanname vermeleri tebliğ ile zorunlu kılınmıştır.

05.02.2020 tarihinde yayınlanan 2 sıra nolu tebliğin “ 4 maddesinde; “ (1) 2872 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkiye dayanılarak Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinin elektronik ortamda beyan edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

(2) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları ile piyasaya sürenler/ithalatçılar Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorundadırlar.

(3) 2872 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkiye dayanılarak beyan dönemleri;

a) Kurumlar vergisi mükellefleri için aylık,

b) Diğerleri için üç aylık, olarak belirlenmiştir.

(4) Üç aylık beyan dönemleri aşağıda belirtildiği gibi olacaktır:

a) Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart.

b) İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran.

c) Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül.

ç) Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.

(5) Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinin, plastik poşetin satışının yapıldığı ve diğer ürünler için piyasaya sürüldüğü/ithal edildiği beyan dönemini takip eden ayın son günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine elektronik ortamda gönderilmesi gerekmektedir.

(6) Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanlar, beyan dönemi içerisinde 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden plastik poşetlerin satışını diğer ürünlerin ise piyasa arzını/ithalini yapmamış olsalar dahi Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlüdürler. Bu durumda beyannamenin “Beyan edilecek geri kazanım katılım payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek gönderilmesi gerekmektedir.” Yazdığı görülmektedir.

28.02.2020 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın VUK 124 nolu sirküleriyle, 02 Mart 2020 tarihinde verilmesi gereken GEKAP beyannamelerinin verilme tarihi 30.03.2020 tarihi sonuna kadar uzatılmıştır.

SORUMLULUK:

Satış noktaları önceden olduğu gibi Plastik Alışveriş Poşetlerini Adet Olarak, ilaveten ücretlendirmeye tabi olmayan plastik poşet ve diğer kağıt torbalarda GEKAP’na tabi olduğundan satış noktaları, Eczane, Kargo firmaları vb.) Kg bazında sorumludurlar.

Bunların dışındaki diğer ambalaj ve ürünleri Lastik, akü, pil, madeni ve bitkisel yağlar, elektrikli ve elektronik eşya, ilaç ile kağıt, karton, plastik,cam vb.piyasaya sürenler / ithal edenler (Ambalajlı ürünleri piyasaya sürenler) beyanname vermek ve GEKAP ödemek zorundadır. Ambalajı piyasaya süren adına ambalaj ürünlerini tedarik eden kişi veya kuruluşlar ise beyanname vermeyecek ve GEKAP ödemesinden sorumlu olmayacaklardır.