Maliye Postası Dergisi
FİKTİF GELİR, VERGİNİN KONUSU YAPILAMAZ
6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin imkanlar da sunmaktadır. Buna göre işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallarve kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler hakkında yapılacak kayıt düzeltmeleri de bu kapsamda hüküm altına alınmıştır.
Bu düzenlemelerden sonuncusu, bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31/12/2015 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerine ilişkindir.
Bu yasal düzenleme ile ilgili en önemli tartışma konularından biri, düzeltme konusu yapılan “kayıtlarda bulunan fakat işletmede bulunmayan şirketin ortaklardan olan alacakları”nın düzeltme sonucu gerçek ve tüzel kişi ortakların şirkete olan borçlarında meydana gelecek azalma nedeniyle muhasebe dengesi gereği doğan fiktif gelir itibariyle herhangi bir vergi tarhiyatı yapılıp yapılmayacağı hususu ile ilgilidir. Konuya ilişkin Genel Tebliğ’deki 9. örnek esas alındığında, (Y) tarafından beyan edilen 240 000.-TL tutarındaki ortaklardan olan alacak tutarının düzeltilmesi halinde, (Y)’nin gerçek-tüzel kişi ortaklarının borçları da 240 000.-TL azalmış olacak, dolayısıyla (Y)’nin ortakları toplamda 240 000.-TL tutarında zenginleşmiş olacaklardır. Dolayısıyla ortaklar nezdinde oluşan bu zenginleşme, vergi tarhına konu olacak mıdır?