İmdat TÜRKAY

6245 sayılı Harcırah Kanununa göre, bir görevin yapılması amacıyla geçici olarak yurt içinde veya yurt dışında başka bir yere gönderilenlere geçici görev yolluğu olarak yol giderleri ve gündelik verilmektedir. Harcırah, memur ve hizmetlilerin memuriyet mahalli dışına gönderilmeleri ve burada kaldıkları sürece yapacakları yol giderleri ile yeme, içme ve yatma giderlerine karşılık verilmektedir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre işverenler tarafından çalışanlara yapılan harcırah ödemeleri ücret olarak değerlendirilmekle birlikte, söz konusu ödemeler GVK’nın 24 üncü maddesi kapsamında ise gelir vergisinden istisna edilmiştir. Ancak, vergiden istisna edilen tutarın üzerinde bir ödeme yapılması halinde aşan kısmın ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Bu çalışmada, 2021 yılında kamu veya özel sektördeki işverenler tarafından hizmet erbabının geçici görevle gönderildikleri yerlerde yaptıkları yol gideri, yemek ve yatma giderlerine karşılık olarak ödenen harcırah ödemelerinin ne şekilde gelir vergisinden istisna edileceği incelenecektir.

Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilmesine İlişkin Yasal Düzenleme

2020 yılı yurtiçi gündelik tutarları 31.12.2020 tarihli sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7258 sayılı 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ekinde yer alan (H) Cetveliyle belirlenmiştir. Yurtdışı gündelik tutarları ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmekte olduğundan, en son 25.01.2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2062 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla belirlenmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 24. maddesinin (1) numaralı bendine göre, Harcırah Kanunu’na tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir. Aynı maddenin (2) numaralı bendine göre ise Harcırah Kanununa tabi olmayan işverenler tarafından idare meclisi başkan ve üyelerine, denetçilere, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına verilen;

Gerçek yol giderlerinin tamamı,

Yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelikler kadar olan veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan kısmı,

gelir vergisinden müstesnadır.

3. Gelir Vergisinden İstisna Yurt İçi Gündelik Tutarları

Harcırah Kanununa tabi kurumlar tarafından 2021 yılında ödenecek yurtiçi gündelik tutarları, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa ekli (H) Cetveli ile aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

H CETVELİ

10/2/1954 TARİHLİ VE 6245 SAYILI HARCIRAH KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA VERİLECEK GÜNDELİK VE TAZMİNAT TUTARLARI

Harcırah Kanununa tabi kurumlar tarafından hizmet erbabına ödenecek olan yukarıda yer alan Cetveldeki 2021 yılı gündelik tutarlarının tamamı gelir vergisinden istisna edilecektir. İşverenler tarafından personele ödenecek yurtiçi gündelik tutarları belirlenen limitler dahilinde ödendiği sürece gelir vergisi kesintisi yapılmayacak, ancak bu limitlerin aşılması halinde aradaki fark, ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır.

4. Aynı Aylık Seviyesindeki Devlet Memuruna Verilen Gündeliklerin Belirlenmesi