- Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesine uygun olarak aktifinizden çıkan uçaklara ilişkin oluşturulan "Yenileme Fonu" nun 10-12 yıl süreli finansal kiralama sözleşmeleri ile temin edilen ve "Haklar" hesabında takip edilen uçaklar için kullanılıp kullanılamayacağı, kullanılacak ise fonun "Haklar" hesabına ilişkin amortisman tutarları ile mi yoksa mülkiyet transferinden sonra hesaplanacak amortisman tutarları ile mi kapatılacağı, mülkiyetin transferi beklenecek ise (Bu durumda 254-Taşıtlar Hesabına kaydedilecek tutar iz bedele kadar düşebilecektir) finansal kiralama sözleşmesinin başlangıcı ile mülkiyetin devri arasında geçecek sürenin 3 yılı aşacağı hususu dikkate alınarak, Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık sürenin ne şekilde yorumlanacağı,

- Ortaklığınızca finansal kiralama kapsamında kiralanan uçakların mülkiyet transferinin yapıldığı tarihte henüz amorti edilmemiş bir "Haklar Hesabı" bakiyesi var ise ve mülkiyetin transferi sırasında ilave bir bedelin ödenmesi söz konusu olacaksa, mülkiyet transferinden sonra amortisman hesaplamasının nasıl yapılacağı, kalan ömür üzerinden mi amortismana devam edileceği yoksa 10 yıllık amortisman süresinin yeniden mi işleyeceği,

- Ortaklığınız mülkiyetine geçmiş veya finansal kiralama yolu ile kiralanmış uçaklar için sonradan yapılan ve uçakların değerini devamlı nitelikte artırıcı giderlerin maliyet bedeline eklenmesi sonucunda ilave edilen değere ilişkin amortismanın söz konusu iktisadi kıymetin kalan amortisman süresinde mahsup edilip edilemeyeceği,

- Yenileme fonunda bulunan meblağın, yeni alınan iktisadi kıymet için ayrılacak amortisman miktarının üzerinde olması halinde artan kısmın amortisman süresinin sonuna kadar bekletilip bekletilmeyeceği

- Yenileme fonuyla giderleri karşılanacak iktisadi kıymetin satılan iktisadi kıymet ile aynı fonksiyon kapsamında olması koşuluyla aynı sayıda olması koşulunun bulunup bulunmadığı ve bir uçak satışından elde edilen kâr ile 2 uçak alımı ve/veya uçaklara ait motor veya ekipmanların amortismanlarının mahsup edilip edilemeyeceği,

hususlarında tereddüt oluştuğundan Başkanlığımız görüşü talep edildiği anlaşılmaktadır.

Özelge talep formunuzda sayılan tereddüt konusu hususlara ilişkin izahat aşağıda her bir soru itibariyle yer almaktadır.

1 - Aktifinizde olup satılan uçaklara ilişkin oluşturulan "Yenileme Fonu" nun 10-12 yıl süreli finansal kiralama sözleşmeleri ile temin edilen ve "Haklar" hesabında takip edilen uçaklar için kullanılıp kullanılamayacağı ve kullanılacak ise fonun "Haklar" hesabına ilişkin amortisman tutarları ile mi yoksa mülkiyet transferinden sonra hesaplanacak amortisman tutarları ile mi kapatılacağı sorusu:

213 sayılı Vergi Usul Kanunun 328 inci maddesinde, "Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kâr ve zarar hesabına geçirilir. İşletme hesabı esasında defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider kaydederler.

Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır.

Devir ve trampa satış hükmündedir.

Şu kadar ki, satılan iktisadikıymetlerin yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan tahassül eden kâr, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan kârlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu kârlar o yılın matrahına eklenir.

Yukarıdaki esaslar dâhilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan kâr, yeni değerler üzerinden bu Kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur." hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre; "Yenileme Fonu" iktisadi işletmelere dâhil amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yenilenebilmesi için bu kıymetlerin satışından doğan kârların bilançonun pasifinde azami üç yıl süre ile bekletilmesini ifade eden bir vergi erteleme yöntemi olarak, işletme içi yatırımları teşvike yönelik bir uygulamadır. Yenileme fonunun iktisadi kıymetin iktisabında kullanılması halinde, bilançonun pasifinde yer alan fon yeni değer için ayrılacak amortismanlara mahsup edilmektedir. Mahsup etme işleminin, iktisadi kıymetin değerinin amortisman yoluyla itfa edilme süresinden önce tamamlanması durumunda ise iktisadi kıymetin kalan değer kısmı için amortisman ayrılmasına devam edilir.

Yenileme fonunun ayrılabilmesi, amortismana tabi bir iktisadi kıymetin varlığı ile bu kıymetin satılmasından sonra oluşan kârın aynı neviden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusu olmaktadır.

Ayrıca, 4842 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen ve 01.07.2003 tarihinden itibaren yapılacak finansal kiralama işlemlerinde uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe giren Mükerrer 290 ıncı madde uyarınca aktifleştirilen finansal kiralamaya konu iktisadi kıymeti kullanma hakkı kiracı tarafından amortismana tabi tutulacaktır.

Bu açıklamalar çerçevesinde, mülkiyeti şirketinize ait olan uçakların satışından tahassül eden kârın mezkûr Kanunun 328 inci maddesine uygun olarak pasifte geçici bir hesaba alınması kaydıyla, bilahare mükerrer 290 ıncı madde kapsamında finansal kiralama yoluyla edindiğiniz uçakların kullanma hakkı üzerinden ayrılan amortismanların, bu hesapta tutulan tutardan (yenileme fonundan) mahsup edilmesi mümkündür. Bu mahsup için kiralama konusu iktisadi kıymetlerin mülkiyetinin şirketinize intikal etmesi beklenmeyecek, mahsup iktisadikıymeti kullanma hakkının itfa edilmeye başlanıldığı yıldan itibaren yapılacaktır.

2 - Ortaklığınızca finansal kiralama kapsamında kiralanan uçakların mülkiyet transferinin yapıldığı tarihte henüz amorti edilmemiş bir "Haklar Hesabı" bakiyesi varsa ve mülkiyetin transferi sırasında ilave bir bedelin ödenmesi söz konusu olacaksa, mülkiyet transferinden sonra amortisman hesaplamasının kalan ömür üzerinden mi yoksa 10 yıllık amortisman süresinin yeniden mi işleyeceği sorusu:

Sayı : B.07.1.GİB.4.99.16.01.0-VUK-mük.290-75

20/07/2011

Bu özelge Maliye Postası elektronik mevzuat yayınlarına   Vergi Usul  Kanunu'nun  328. maddesinin altına kaydedilmiştir.

Özelgenin tamamını okumak için tıklayın.

Bunun gibi  özelgeleri , Danıştay Kararlarını, Vergi SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik makaleleri düzenli olarak takip etmek,  

Mevzuta hızlı ve güvenilir bir şekilde erişmek ,

Ücretsiz danışmanlık hizmetimizle zaman kazanmak,

Hediye fırsatlarından yararlanmak için siz de abonemiz olun.

Diğer  özelgeleri ve Danıştay Kararlarını  incelemek için tıklayın.