MADDİ OLAY :

Serbest muhasebeci (SM) olan davacının, muhasebe hizmeti verdiği … Elektrik Elektronik Dayanıklı Tüketim Orman Ürünleri Mücevherat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda, değinilen şirketin düzenlediği faturaların gerçek bir emtia teslimine veya hizmet ifasına dayalı olmadığı tespit edilmiştir.

Anılan tespitten hareketle elde edilen komisyon gelirinin kayıt ve beyan dışı bırakıldığından bahisle şirket adına 2010 yılına ilişkin kurumlar vergisi tarh edilmiş, vergi ziyaı cezası kesilmiştir.

Şirket adına salınan vergi ve kesilen ceza ile vergi tutarı üzerinden hesaplanan gecikme faizinden, müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğundan hareketle davacı adına ödeme emri düzenlenmiş ve tebliğ edilmiştir.

Davacı adına düzenlenen sorumluluk raporunda, davacının mükellef adına verdiği ve imzaladığı beyannamelerin arasında 2010 yılının Eylül ila Aralık dönemlerine ilişkin katma değer vergisi beyannameleri ile 2010 yılının Ağustos ve Eylül dönemlerine ilişkin muhtasar beyannameler sayılmasına karşın 2010 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi sayılmamış, 2010 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinin davacı tarafından imzalandığına dair herhangi bir tespit yapılmamıştır.

İLGİLİ HUKUK

A- İlgili Mevzuat:

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 227. maddesinde, vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanun'a göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirme, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatma ve söz konusu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirleme hususlarında Maliye Bakanlığına yetki verilmiş, bu suretle beyannameyi imzalayan meslek mensuplarının, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacağı hükme bağlanmıştır.

B- Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun (VDDK) ilgili kararları:

i. Muhasebe hizmeti verdiği mükellef hakkında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayalı olmaksızın komisyon geliri karşılığında fatura düzenlediği/gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan alış faturalarını kayıtlarına intikal ettirdiği yolundaki saptamaların, tek başına, serbest muhasebeci mali müşavirlerin, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmadığına dayanak teşkil etmeyeceği dolayısıyla bu nedenlerle sorumlu tutulamayacağı; zira mali müşavirlerin, üçüncü kişilerden defter ve belge istemek suretiyle karşıt inceleme yapma yetkilerinin bulunmadığı, inceleme yapma yetkilerinin, ancak, vergilendirmeye esas alınan belge, kayıt düzeni ve matrah tespitinde dikkate alınması gerekli işlemlerin, muhasebe usul ve esasları ile kanunlarda belirtilen düzenlemelere uygunluğu konusunda biçimsel inceleme yapmaktan ibaret olduğuna yönelik kararlar (VDDK, 18/11/2020, E:2020/1315, K:2020/1271; VDDK, 18/05/2022, E:2021/1512, K:2022/636; VDDK, 14/09/2022, E:2021/1605, K:2022/976, VDDK, 14/09/2022, E:2021/1400, K:2022/971; VDDK, 20/09/2023, E:2023/330, K:2023/1016).

ii. Sorumluluğu öngörülen kamu alacağının ait olduğu vergi türüne ilişkin beyannamenin serbest muhasebeci mali müşavir olan davacı tarafından imzalanmaması durumunda davacının ilgili kamu alacağından sorumlu tutulamayacağına yönelik karar (VDDK, 14/09/2022, E:2021/1346, K:2022/990).

iii. Muhasebecilik hizmetleri yürütülen şirket adına bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle tarh edilen vergi ve kesilen cezalar ile tarhiyata konu vergi üzerinden hesaplanan gecikme faizinin ödenmesinden serbest muhasebeci mali müşavirin, imzaladığı beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtları ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmadığı yolunda bir tespitin bulunmaması nedeniyle sorumlu tutulamayacağına yönelik karar (VDDK, 20/09/2023, E:2023/484, K:2023/879)

iv. Yasal defterlere kaydedilmesi gereken muamelelerin dayanağı belgelerin muhasebe usul ve esaslarına aykırı olarak defter ve kayıtlara mükerrer biçimde intikal ettirilmesi, yasal belgenin nüshasının bulunmamasına karşın bu belgenin yasal defterlere kayıt edilmesi ve beyannameye dahil edilmesinin, meslek mensuplarının mali sorumluluğunun kapsamı içinde olduğuna yönelik kararlar (VDDK, 18/11/2020, E:2019/1848, K:2020/1272; VDDK, 14/09/2022, E:2021/1347, K:2022/989)

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirlerin mali sorumluluğuna gidilebilmesinin şartları 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 227. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. Serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavir ünvanına sahip meslek mensuplarının mali sorumluluğuna gidilebilmesi için birlikte aranan şartlar şu şekildedir:

i. Mükellef adına verilen beyannamenin sorumluluğu öngörülen meslek mensubu tarafından imzalanmış olması

ii. Meslek mensubunun imzaladığı beyannamede yer alan bilgilerin, defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmaması

iii. Meslek mensubu tarafından verilen beyannameler ile tutulan defter kayıtları ve bunların dayanağını teşkil eden belgeler arasındaki uyumsuzluğun vergi kaybına neden olması

Bu durumda, meslek mensuplarının mali sorumluluğuna gidilebilmesi, ancak Kanun'da aranan bu şartların birlikte gerçekleşmesi ve vergi incelemesinde tespit edilen hususlar ile meslek mensubunun eylemi arasındaki illiyet bağının deliller ile birlikte tespit edilmesi halinde olanaklıdır.

Sorumluluğu öngörülen meslek mensubu tarafından vergi beyannamesinin imzalanmamış olması halinde bu beyannamede yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmaması nedeniyle ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak tarh edilen vergi, kesilen ceza ve hesaplanan gecikme faizi yönünden salt mükellefe muhasebe ve mali müşavirlik hizmetleri verilmesinden dolayı meslek mensubunun sorumluluğuna gidilebilmesine imkan bulunmamaktadır.

Sorumluluk raporunda, asıl borçlu mükellefe muhasebe hizmeti veren davacının mükellef adına verdiği ve imzaladığı beyannamelerin arasında 2010 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi sayılmamış, anılan beyannamenin davacı tarafından imzalandığına dair herhangi bir tespit yapılmamıştır.

Bu durumda, 2010 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin davacı tarafından imzalanmadığı anlaşıldığından ve Kanun'da meslek mensuplarının mali sorumluluğu için öngörülen beyannamenin imzalanmış olması gerektiğine dair şartın olayda gerçekleşmediği sonucuna varıldığından davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuki isabet görülmemiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle ödeme emrinin iptali yolunda verilen mahkeme kararına yöneltilen istinaf isteminin reddine ilişkin ısrar kararının neticesi itibarıyla hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1- Adana Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesinin 12/05/2022 tarih ve E:2022/784, K:2022/721 sayılı ısrar kararına yönelik temyiz isteminin REDDİNE,

2- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Vergi Mahkemesine gönderilmesine,

22/11/2023 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.