Maliye Postası Dergisi
TİCARET ŞİRKETLERİNİN KİMLİK DEĞİŞTİRMESİ
Eski Ticaret Kanununun yürürlük zamanında ticaret şirketleri, bir takım usuli işlemler yapmak suretiyle kendi aralarında birbirlerine dönüşebiliyorlardı.Yani bir kolektif şirket limited şirkete, bir limited şirket anonim şirkete dönüşebiliyordu.Bir aralar, bilhassa ihracat ve yatırım teşvikleriyle, limited ve anonim şirket kurmak moda haline gelmiş, hayat standardı denen olay yüzünden de dağ taş limited şirket dolmuştu.Sonraları tedricen bu teşvikler ve hayat standardı olayı ortadan kalktı ve bu şirketler lüzumsuz hale geldi.Ama ne var ki, hiç lüzumu olmayan , aslında işletme defteri seviyesini aşamayan bu şirketler, kurucularının elinde patladı.Bu kurucuların bir kısmı, naylon fatura ticaretiyle geçinip giderken bir şekilde yakalanınca ortadan kayboldular.Maliye de trilyonlarca liralık tarhiyatla baş başa kaldı. Bu amaçlı limited şirketler halen de kuruluyor ve aynı olay benzer şekilde devam ediyor.
Normal olanı, işe yaramaz hale gelip yük teşkil eden şirketlerin, Ticaret Kanununun “tasfiye” hükümlerine uygun olarak feshedilip, ticaret sicilinden terkin yoluyla ortadan kalkmasıdır.Ama ne var ki bizim insanlarımız,ceplerinden para çıkmasını hiç hazmedemediklerinden, üç beş kuruş masraf gerektiren bu tasfiye işine girmektense, ortadan kaybolmayı tercih etmektedirler.Ama küçük yerlerde ticaretle uğraşanlar, beldenin belli başlı kişileri olduğundan, ortadan kaybolmaları pek mümkün olmaz.İşte bu kişiler, hem kendileri kıvranmakta hem de muhasebecilerini kıvrım kıvrım kıvrandırmaktadırlar.
Yeni Ticaret Kanunu da eskisi gibi, şirketlerin kimlik değiştirmesi, yani, birleşme, devir, bölünme gibi olaylarla ilgili hükümler ihtiva etmektedir.Yapılacak iş, bu hükümlere uygun işlem tesis etmekten ibarettir.
Anladığım kadarıyla, Ticaret Kanununun 194’üncü maddesini tesadüfen okuyanlar, bu işe çare buldukları inancıyla ortalığa dökülüp, yeni bir mama kapısı bulmaya çalışıyorlar.