Fehmi EGE

28.03.2007 tarihli ve 26476 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun ile birlikte vergisel hayata giren mali tatil müessesesi gereği, her yıl temmuz ayının ilk gününden yirminci gününe kadar (yirminci gün dahil) vergisel işlemlerden bir bölümü hakkında bir nevi tatil uygulanmakta olup söz konusu müessese 2007 yılında uygulamaya alınmıştır. Müesseseye ilişkin genel gerekçeye bakıldığında ihdas edilmesindeki gayenin “meslek mensuplarını yoğun iş stresinden uzaklaştırarak, daha verimli ve sağlıklı çalışmalarını sağlamaya yöneliktir” ibareleri ile açıklandığını müşahede etmekteyiz. Düzenlemedeki esas amacın; meslek mensuplarının yorucu geçen mali yıl içeresinde bir miktar dinlenebilmelerine ilaveten işlerini düzene koymak yanında mevzuat gelişmelerini takip ederek bu manada da güncel kalabilmelerine imkan tanımak olduğunu değerlendirmekteyiz. Yazımızda, mali tatil uygulamasını etki ettiği ve etmediği hususlar bağlamında işleyecek ayrıca vereceğimiz örneklerle anlatımı somutlaştırmaya gayret edeceğiz.
1.MALİ TATİL NEDİR?
Vergi camiamızın 2007 yılında yapılan düzenleme ile tanıştığı mali tatil, her yıl temmuz ayının birinci günü ile yirminci günü (yirminci gün dahil) arasında hüküm ifade etmektedir. Haziran ayının son gününün resmi tatil olması halinde mali tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden itibaren başlamakta ve yine aynı ayın yirminci günü sona ermektedir. Örneğin, Haziran ayının 30’ u cumartesi günü olur ise mali tatil temmuz ayının 3’ ü (salı günü) itibarı ile başlayacaktır. Önceki cümlelerimizde ifade edilen hususlar mali tatilin sonu hakkında hüküm ifade etmemekte olup tatil her durumda 20 Temmuzun bitimi ile sona ermektedir. 2024 yılı Haziran aynın son günü yani 30 Haziran Pazar gününe denk geldiğinden 2024 yılında uygulanacak mali tatil 2 Temmuz Salı günü başlayacak olup 20 Temmuz mesai bitimine kadar devam edecektir.
Haziran ayının son gününün resmi tatile denk gelmesi halinde tatilin temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden itibaren başlatılmasındaki gaye ise vadesi haziran sonu olan kamu alacaklarının araya mali tatil girmesi nedeni ile tahsilinin gecikmesinin engellenmek istenmesidir. Bu durum kamu nakit akışı ve dolayısı ile kamu finansman planlaması için önem arz etmektedir.
Mali tatil, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile sosyal güvenlik kurumlarına verilen beyannameler, bildirim ve ödemeler hakkında uygulanmakta olup uygulama alanı bulmadığı hallere çalışmamızın devamında değinilecektir.
2.MALİ TATİLİN ETKİ ETTİĞİ SÜRELER
2.1.Uzayan Süreler
Vergisel birtakım ödevlerin yapılması noktasında mükelleflere verilen sürelerin bir bölümünün son gününün mali tatil denk gelmesi durumunda bu süreler mali tatilin bitiş gününü izleyen yedinci günün sonuna kadar uzar. Tatil uygulamasından bu şekilde etkilenen süreler, 5604 sayılı Kanunun birinci maddesinde açık bir şekilde belirtilmiş olup son günün tatile gelmesi halinde son tarihi mali tatilin bitimini izleyen yedinci günün sonu olacak süreler aşağıdaki gibidir;
Beyana dayalı tarhiyatta, kanuni süresinde verilmesi gereken beyannamelerin verilme süresi

İkmalen, re’ sen veya idarece yapılan tarhiyatta, vadesi mali tatile rastlayan vergi, resim ve harçlarla vergi cezaları ve gecikme faizlerinin ödeme süresi

Tarh edilen vergilere veya kesilen cezalara karşı uzlaşma talep etme veya cezada indirim talebinde bulunmaya ilişkin başvuru süreleri

Devamlı bilgi verme hükümleri kapsamında verilmesi gerekli olan bilgilerin verilmesine dair süreler
Yukarıda maddeler halinde ifade ettiğimiz sürelere ilişkin süreçleri aşağıda alt başlıklar halinde açıklayacağız.
2.1.1.Beyanname Verme Süreleri
Beyana dayalı yapılacak tarhiyatlara ilişkin verilecek beyannamelerin verilmeleri gereken son günün mali tatile denk gelmesi durumunda bu süreler tatilin bitişi izleyen yedinci günün sonuna kadar uzamaktadır.
Örnek-1: Dar mükellef bir gelir vergisi mükellefinin 03.07.2024 tarihi itibarı ile beyana konu diğer kazanç ve irat unsurunu elde ettiğini varsayalım. Bu halde, mükellef kazancı elde etmesinden itibaren 15 gün içerisinde(1) münferit beyanname ile bu kazancını idareye bildirmekle yükümlüdür. Beyan vermek için tanınan 15. gün mali tatile isabet ettiğinden dar mükellef münferit beyannamesini tatilin bitimini izleyen yedinci gün olan 27 Temmuz mesai bitimine kadar verebilecektir.
Mali tatil nedeni ile uzayan beyan verme sürelerine neticesinde ortaya çıkan bağlı ödeme sürelerine ilişkin düzenleme ise 5604 sayılı Kanunun 1 maddesinin 8. fıkrası ile yapılmıştır. Buna göre beyan verme süresi ile aynı ayda kalmak kaydı ile uzayan beyan verme süresinin bitimini izleyen işgününün mesai saati bitimine kadar ödemenin yapılması gerekmektedir.
Dileyen mükelleflerin verilme son tarihleri mali tatil süresine isabet eden beyannamelerini mali tatil sürecinde de verebileceklerini belirtmek gerekmektedir.
2.1.2.İkmalen, Re’ sen veya İdarece Tarhiyatta Ödeme Süresi
İkmalen, re’ sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda, yapılan işlemler bu işlemlere ilişkin düzenlenen ihbarnamelerin ilgililerine tebliği ile hüküm ifade eder. İhbarnamelerin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde muhatapların dava açma veya uzlaşma talebinde bulunma gibi haklarını kullanmamaları halinde vergiler ve cezalar tahakkuk eder. Sürecin devamında, tahakkuk tarihinden bir ay içerisinde vergilerin ve cezaların ödenmesi gerekmektedir. Tam da bu noktada ödeme süresinin son gününün mail tatile denk gelmesi halinde, ödeme süresi mali tatilin bitimini izleyen yedinci günün sonuna kadar uzar ve yedinci gün mesai saati sonunda ödeme süresi sona erer.
Örnek-2: Mükellef hakkında yürütülen inceleme sonucunda tarh edilen vergi ve kesilen cezalara dair bilgileri ihtiva eden ihbarname mükellefe 20.05.2024 tarihinden tebliğ edilmiştir. Mükellef tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde kullanabileceği haklarını kullanmamıştır. Tarh edilen vergi ve kesilen cezalar 19.06.2024 tarihinde tahakkuk etmiş olup ödemenin tahakkuk tarihinden 1 ay içerisinde yapılması gerekmektedir. Ödeme süresi son günü 19.07.2023 tarihine isabet etmekte yani mali tatil içerisinde kalmaktadır. 5604 sayılı Kanunun 1/2 - b hükmü gereğince re’ sen tarh edilen vergi ve kesilen cezanın, mali tatilin bitimini izleyen 7 gün içerisinde yani 27.07.2024 tarihi mesai saati bitimine kadar ödenmesi gerekmektedir.
2.1.3.Başvurulara Dair Süreler