Maliye Postası Dergisi
KOOPERATİF ORTAKLIĞINDAN ÇIKARMAYA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
Özdem SATICI TOPRAK
I-GİRİŞ
Kooperatifler ile bu kurumları oluşturan kişiler arasında ortaklık bağı mevcuttur. Bu kavram şirketlerdeki paydaşlık ve derneklerdeki üyelik tanımlarına yakın olmakla birlikte esasen kooperatiflere özgü bir ifadedir. Bu kurumlarda tüm ortakların temel bazı hakları vardır. Bu haklardan biri de Uluslararası Kooperatifler Birliği’nce de kabul edilen serbest giriş çıkış ilkesidir. Çıkma veya istifa kooperatif ortaklarının kooperatiften ayrılma yollarından biri olmakla birlikte bazı hallerde ortağın ayrılmasına kooperatif tarafından karar verilebilir. Ortağın ihracı yahut çıkarılması olarak adlandırılan bu sürecin işleyebilmesi için ise bazı şartların oluşmuş olması şarttır.
II-ORTAKLIKTAN İHRAÇ NEDENLERİ
Belirttiğimiz üzere kooperatifin ortağını ihraç edebilmesi için bazı şartların olumsuz oluşması gerekmektedir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nda ortakların ihraç nedenleri açıkça yazılmamış; ancak bu nedenlerin kooperatif ana sözleşmesinde yazılı olması gerektiği ifade edilmiştir.(KK Md.16/1) Düzenlemede, ortakların ana sözleşmede açıkça yazılı olmayan sebeplerle ihraç edilemeyeceği belirtildiğinden, bir kooperatifte ortağın ihracının mutlaka ana sözleşmede yazılı bir neden dayanması gerekmektedir. Ortağı ana sözleşmede yazılı olmayan bir sebeple ihraç eden kooperatif yöneticileri için cezai sorumluluk söz konusu olacaktır.(KK Md.16/1, Ek:2/1)