Onur ŞAHİN-Serkan KOŞAR

1.Giriş

7103 sayılı Kanunla 3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine eklenen (j) bendine göre, organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları 1/4/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere KDV’den istisnadır. (1, 2)

Bu yazıda, KDV mevzuatı ve Gelir İdaresinin görüşleri çerçevesinde söz konusu KDV istisnasına ilişkin bilgilere ve açıklamalara yer verilecektir.

2. KDV İstisnası Kapsamı ve İstisnadan Yararlanacaklar

Küçük Sanayi Siteleri (KSS): Genellikle aynı üretim kolunda, çeşitli mal ve hizmet imalatına yönelik atölye ve küçük fabrika ünitelerine çeşitli olanaklar sağlayan, altyapı ve gerekli sosyal-teknik hizmetleri ortak, diğer bakışla, esnaf ve sanatkârların toplandığı dükkân şeklindeki sanayi çarşıları da çok küçük ölçekli sınaî altyapı organizasyonları olarak ele alınabilir. Ortak özellik, satış hacmi, istihdam yapısı ve üretim yelpazesi ile sınırlı, küçük ölçek ve boyutlu atölyeleri içermesidir. (3)

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ise: Ağır Sanayi ve entegre tesisler dışında kalan, çeşitli sektörel üretimleri uyumlu ve birbiriyle tamamlayıcı bir nitelikte olan küçük ve/veya orta sanayi ölçek ve boyutundaki imalat ünitelerinin, kapsamlı bir biçimde sınırları tayin edilmiş bir alanda, yerleşimi, altyapısı, gerekli sosyal ve teknik hizmetleri ve ortak yapıları ile organize edilmiş bölgeleridir. (4)

Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin; su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifalarına yönelik, KDV Kanunun 13 üncü maddesinin (j) bendinde bulunan KDV istisnası kapsamına;

– Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin içme ve kullanma suyu, kanalizasyon ve yağmur suyu şebekesi, içme, kullanma ve atık su arıtma tesisi, doğalgaz, elektrik ve haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesislerine ilişkin altyapı işleri ile yolların yapımına ilişkin organize sanayi bölgeleri ile bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmeler ve küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerine yapılan teslim ve hizmetler,

– Küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerine yapılan teslim ve hizmetler

girmektedir.

Diğer taraftan, idari bina, sosyal tesisler, spor tesisleri ve benzeri tesislerin yapım işlerine ilişkin organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerine yapılan teslim ve hizmetler istisna kapsamına girmez.

Organize sanayi bölgeleri ile bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmeler ve küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerinin makina, teçhizat, demirbaş, mobilya, mefruşat ve benzeri alımları istisna kapsamında değerlendirilmez.

Organize sanayi bölgesine çağrı merkezi ve RTU panoları kurulmasının KDV’den istisna olup olmadığı hususunda Gelir İdaresinden talep edilen özelgede(5): “…Organize Sanayi Bölgeniz ile yüklenici firma arasında yapılan ‘Entegre Çağrı Merkezi, Müşteri İlişkileri ve Diğer Sistemlere Entegrasyonu İhalesi Sözleşmesi’ kapsamında yapılan bilgisayar, tablet v.b. alımlar ile müşteri ilişkileri sistemi ve diğer sistemlerde kullanılmakta olan yazılımlara entegrasyonu sağlayan programların lisansları ile birlikte alımlarının KDV Kanununun 13/j maddesinde yer alan istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan ‘RTU Panosu Satın Alma İhalesi Sözleşmes’ kapsamında yapılan alımların, inşa edilecek ya da yenilenecek elektrik tesislerine ilişkin olması ve tamir, bakım veya onarım işlerine ilişkin olmaması kaydıyla, KDV Kanununun 13/j maddesinde yer alan istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır. Öte yandan mobilya, mefruşat ve benzeri malzeme alımlarının ise bahsi geçen istisna hükmü kapsamında değerlendirilemeyeceği tabiidir.” şeklinde görüş verilmiştir.

Organize Sanayi Bölgenizde bulunan yeşil alanları sulamak için damla sulama sistemi yaptırılacağından bahisle söz konusu damlama sulama sisteme ilişkin alımların, KDV Kanununun (13/j) maddesi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda Gelir İdaresinden talep edilen özelgede(6) : “Organize Sanayi Bölgenizdeki yeşil alanları sulamak amacıyla yaptırılacak olan damla sulama sistemine ilişkin mal ve hizmet alımlarınız, KDV Kanununun (13/j) maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabi tutulacaktır.” şeklinde görüş verilmiştir.

Organize sanayi bölgesinin elektrik enerjisi dağıtımı altyapı işine ilişkin olarak yapacağı fider ve kuplaj alımlarının KDV istisnası kapsamında olup olmadığı hakkında Gelir İdaresinden talep edilen özelgede ise(7): “…Organize Sanayi Bölgenizde inşa edilecek ya da yenilenecek elektrik tesislerinde kullanılması ve tamir, bakım, onarım işlerine ilişkin olmaması kaydıyla, tarafınıza yapılacak söz konusu “fider” ve “kuplaj” teslimlerinin KDV Kanununun 13/j maddesi çerçevesinde KDV’den istisna tutulması mümkündür.” şeklinde görüş verilmiştir.

Organize sanayi bölgeleri ile bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmeler ve küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerinin su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri ile yolların ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin yeniden inşasına yönelik mal ve hizmet alımları bu istisna kapsamına girmekle birlikte, bunların tamir, bakım ve onarımına ilişkin mal ve hizmet alımları istisna kapsamında değerlendirilmez.

Örnek: Başkent Organize Sanayi Bölgesi, mevcut kapasiteyi artırmak amacıyla arıtma tesisinin yıkılarak yeniden inşa edilmesine, doğalgaz tesislerinin ise yıllık bakım ve onarımının yapılmasına karar vermiştir. Söz konusu arıtma tesisinin yeniden inşasına yönelik olarak Başkent Organize Sanayi Bölgesine yapılacak teslim ve hizmetler KDV’den istisna olup, doğalgaz tesislerinin yıllık bakımı ile onarımına ilişkin teslim ve hizmetler bu istisna kapsamına girmez.

Söz konusu istisnadan;