Fırat İNSEL

Basit usulün kapsamını daraltan vergi sistemi değişikliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre ticari taksiler, dolmuş, minibüs, otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar basit usulden yararlanamayacak. 13 büyükşehirde mal alım satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işler, diğer 17 büyükşehirde de kapsam dışına çıkarılıyor. Bu mükellefler 2026 yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirecekler. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, gelir vergisinden istisna olup, bu mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamesi de vermiyor. Türkiye’de faaliyet gösteren 3 milyona yakın vergi mükellefinin neredeyse 1 milyona yakını basit usulde vergi üzerinden ödeme yapıyordu.

Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre bazı mükelleflerin vergilendirme usulleri yeniden belirlendi.

Yapılan düzenlemeye göre, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51’inci maddesi gereği, Büyükşehir belediyesi olan illerde 30 binin üzerindeki ilçelerdeki mükellefler basit değil gerçek usulde vergilendirilecek.

09/09/2025 tarihli ve 33012 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1/1/2026 tarihi itibariyle bazı mükellefler gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun “Basit Usulün Hududu“ başlıklı 51 inci maddesi uyarınca, Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibariyle veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler basit usulden faydalanamazlar.

Bu Karar ile Büyükşehir belediyesi olan illerde, bir önceki takvim yılının son günü itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunan mükellefler gerçek usulde vergilendirileceği kararlaştırılmıştır:

a) Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar (Mobilya atölyesi, tekstil atölyesi, fırın, pastane vb.),

b) Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir işyeri açmaksızın gezici olarak veya pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç) (Bakkal, tuhafiye dükkanı, nalbur vb.)

c) İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar (İnşaat ustası, tesisatçı, boya, badana, elektrik, sıhhi ve kalorifer tesisatı vb.),

ç) Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar (Oto tamircisi, kaportacı, oto elektrikçisi vb.),

d) Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler (Lokantlar ve börek, tatlı, dondurma, turşu ve benzeri nitelikteki emtiayı, işletmesinde servis yapmak suretiyle satanlar ile kahvaltı veren işletmeler vb.)

e) Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler (Çay ve kırbahçesi, kahvehane, kıraathane, hamam, pansiyon vb),

f) Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar (Taksici, dolmuşçu vb).

Marangoz, mahalle bakkalı, lokanta, küçük esnaf, terzi, berber, tesisatçı gibi meslek gruplarındaki mükellefler 1 Ocak 2026 itibariyle basit usul istisnasından yararlanamayacak, dolayısıyla da gelir vergisi ve KDV ödemeye başlayacak.

9 Eylül 2025 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile büyükşehir belediyesi olan yerlerde 31 Aralık 2024 itibariyle TÜİK verilerine göre nüfusu 30 bini aşmayan ilçeler hariç olmak üzere şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan taksi ve dolmuşçular, her türlü emtia imalatı ile alım-satımı ile uğraşanlar, inşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar, motorlu taşıtların her türlü bakım ve narımı ile uğraşanlar, lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler, eğlence ve istirahat yerlerini işletenler inşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar 1 Ocak 2026 itibariyle gerçek usule tabi olacaklar.