TAŞINMAZLARDA ŞUYULANDIRMA İŞLEMLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

Kenan AKBULUT

10 Eylül 2019, Salı

İmar uygulamaları; arsa ve arazi düzenlemeleri, parselasyon, şuyulandırma ve benzeri uygulamaları kapsamaktadır. Şuyulandırma, kelime olarak sahiplendirme veya ortaklandırma anlamına gelmektedir. Taşınmazlar hakkında şuyulandırma işlemleri, “3194 sayılı İmar Kanunu”nun 18’inci maddesi ile “2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun”un 10/c maddesi uyarınca yapılmaktadır.

Taşınmazlara uygulanan şuyulandırmaya bağlı olarak, söz konusu taşınmazların üzerinde mesken yahut işyeri bulunması gibi nedenlerle başka taşınmazlarla değişimi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Ancak uygulamada, bu değişim işlemi nedeni ile fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği, fatura düzenlenecekse bedelinin ne olacağı, ilk iktisap bedeli ile beyan bedeli arasındaki fark için vergi ödenip ödenmeyeceği ve söz konusu değişim işleminin kurumlar vergisi kanununa göre istisna olup olmadığı konularında açıklık bulunmamaktadır.

Taşınmazlarda Şuyu Uygulaması

Ülke genelinde mevcut taşınmazlar üzerinde, yasal koşullar gerektirdiğinde Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerince imar uygulamaları yapılmaktadır. Bir imar uygulama örneği olarak şuyulandırma, var olan bir arsanın kamu kurumları veya belediyeler tarafından kullanım hakkına bağlı olarak farklı parsellerle birleştirme çalışması ile birlikte hisseli bir şekilde mal sahibine ya da diğer ilgililere kat mülkiyeti ya da arsa olarak sunulması işlemidir. Şuyulandırmanın yasal dayanakları, 3194 sayılı İmar Kanunun 18’inci maddesi ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 10/c maddesidir.

3194 sayılı İmar Kanunun 18’inci maddesi gereğince, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.